ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΕΣ ΑΛΛΕΡΓΙΕΣ

Μπορεί ο καιρός να μας έχει τρελάνει λόγω των ασυνήθιστα υψηλών θερμοκρασιών για την εποχή αλλά στο προσκήνιο εμφανίσθηκαν για άλλη μια χρονιά οι αλλεργίες. Όταν κάποιος είναι ενήλικος τότε σίγουρα του έχει ξανασυμβεί και ξέρει πως να τις αντιμετωπίσει. Τι γίνεται όμως με τα μικρά παιδιά; Τι πρέπει να κάνει ο γονέας όταν το παιδί του εκδηλώσει αλλεργία;

                                                    

Οι αλλεργίες είναι οι συχνότερες αιτίες χρόνιων νοσημάτων και συχνά οι κύριες αιτίες σοβαρών οξέων αντιδράσεων στα παιδιά. Οι αλλεργίες διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: 1) σε εκείνες που εμφανίζονται σε άτομα που έχουν ατοπική προδιάθεση (γενετική τάση να κάνουν αλλεργίες) και 2) σε εκείνες που συμβαίνουν από τη δράση αλλεργικών ουσιών στον οργανισμό, ανεξάρτητα από την παρουσία ή όχι ατοπικής προδιάθεσης. Οι πρώτες είναι χρόνιες παθήσεις και έχουν συνήθως εξελικτική πορεία. Στις χρόνιες αλλεργίες συμπεριλαμβάνονται το άσθμα, η ρινίτιδα και το έκζεμα/ατοπική δερματίτιδα. Οι δεύτερες έχουν συνήθως οξεία εμφάνιση και βραχεία πορεία. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται η κνίδωση, το αγγειοοίδημα και η αναφυλαξία. Σήμερα, υπολογίζεται ότι 1 στα 5 παιδιά έχει αλλεργική προδιάθεση και 1 στα 3 παιδιά παρουσιάζει εκδηλώσεις αλλεργίας σε κάποια στιγμή της ζωής του.

Τροφική αλλεργία

Από τη νεογνική κιόλας ζωή, οι αλλεργίες κάνουν την εμφάνισή τους, κυρίως με τη μορφή της τροφικής αλλεργίας. Η αλλεργία στο γάλα της αγελάδας είναι η πιο συχνή πρώιμα εμφανιζόμενη αλλεργία, τόσο σε βρέφη που θηλάζουν όσο και σ’ εκείνα που λαμβάνουν formula.

Πότε θα υποπτευθεί ο γονιός μια αλλεργία στο γάλα;

Όταν ένα βρέφος παρουσιάζει έντονους κολικούς ή αναγωγές μετά από τα γεύματα, έχει κενώσεις με πρόσμιξη αίματος και εμφανίσει εξάνθημα, μετά το γεύμα, τότε πρέπει να εξετασθεί το ενδεχόμενο της αλλεργίας, ειδικά αν υπάρχει θετικό οικογενειακό ιστορικό ή αν έχει γεννηθεί με καισαρική τομή.

Η εμφάνιση επίσης εκζέματος σε ηλικίες κάτω των 12 μηνών, μπορεί κατά τουλάχιστο 60% να υποσημαίνει τροφική αλλεργία.

Άλλες εκδηλώσεις τροφικής αλλεργίας μπορεί να είναι η μη καλή πρόσληψη βάρους καθώς και διαταραχές κινητικότητας του εντέρου (διάρροια ή δυσκοιλιότητα) που δεν αιτιολογούνται αλλιώς.

Σε κάθε περίπτωση πρέπει να καταφεύγει ο γονιός στον ειδικό, ο οποίος θα διενεργήσει τον κατάλληλο έλεγχο και θα θέσει διάγνωση.

Αποφυγή κάθε ένοχης τροφής

Η αποφυγή της ένοχης τροφής αποτελεί σήμερα την πιο ενδεδειγμένη θεραπεία. Ο διαιτητικός περιορισμός της μαμάς που θηλάζει πρέπει να μη γίνεται χωρίς σκέψη. Ακόμη, πρέπει να δίνεται βάση στις ετικέτες των τροφίμων του εμπορίου, όπου αναγράφεται η σύστασή τους.

Άλλες τροφές που συχνά ευθύνονται για αλλεργίες στα βρέφη είναι τα σιτηρά καθώς και το λεύκωμα (ασπράδι) του αυγού.

Πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη σημασία στον τρόπο που ένα παιδί ευαισθητοποιείται σε τροφικά αλλεργιογόνα. Τελευταίες μελέτες έδειξαν ότι εκτός από την οδό του στόματος υπάρχει και η διαδερμική ευαισθητοποίηση, με τη χρήση. καλλυντικών από πολύ μικρή ηλικία.

Οι αναπνευστικού τύπου αλλεργίες είναι σπανιότατες σ’ αυτή την ομάδα των ηλικιών.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΛΛΕΡΓΙΑΣ

Παραδοσιακά, η τροφική αλλεργία αντιμετωπίζεται από την ιατρική με παθητικό τρόπο, δηλαδή με αποφυγή των υπεύθυνων αλλεργιογόνων για κάθε ασθενή και για όσα χρόνια διαρκεί η αλλεργία.

Δεν υπάρχει προληπτική φαρμακευτική αγωγή, ούτε θεραπεία που οδηγεί σε ίαση. Η βασική βοήθεια που μπορεί να παρέχει ο ειδικός ιατρός στην τροφική αλλεργία είναι

* Να διαγνώσει με ακρίβεια την αλλεργία και τα υπεύθυνα τρόφιμα

* Να ενημερώσει τον ασθενή αναλυτικά για τα επικίνδυνα αλλεργιογόνα, τον τρόπο αποφυγής και τους ενδεχόμενους παράγοντες κινδύνου

* Να αναγνωρίσει τους ασθενείς υψηλού κινδύνου για αναφυλακτική αντίδραση

* Να εκπαιδεύσει τον ασθενή στην αναγνώριση της αναφυλακτικής αντίδρασης και τη σωστή χρήση τηςαυτο-ενιέμενης αδρεναλίνης

* Να εφοδιάσει τον ασθενή με γραπτό πλάνο αντιμετώπισης ενδεχόμενης αντίδρασης μέχρι τη μεταφορά στο νοσοκομείο και

* Να χειριστεί συνυπάρχουσες καταστάσεις, που μπορεί να επιβαρύνουν μια ενδεχόμενη αλλεργική αντίδραση, όπως το βρογχικό άσθμα

Τα τελευταία λίγα χρόνια, παρ ‘όλα αυτά, το τοπίο φαίνεται να αλλάζει. Εκτός από την παραδοσιακή ‘αμυντική’ αντιμετώπιση, έχουν αρχίσει να εισάγονται νέες πρακτικές ‘ενεργητικής’ αντιμετώπισης της τροφικής αλλεργίας, τόσο στην έρευνα όσο και στην καθημερινή πράξη.

Σύμφωνα με το νέο δόγμα, ο κατάλληλα εκπαιδευμένος αλλεργιολόγος μπορεί πλέον να καθοδηγήσει τον αλλεργικό ασθενή σε μια σταδιακά αυξανόμενη λήψη του ίδιου του αλλεργιογόνου, ώστε να ‘απευαισθητοποιηθεί’ ο ασθενής και να μην αντιδρά πλέον στις συνήθεις ποσότητες της αλλεργιογόνου τροφής.

Αυτό μπορεί να γίνει είτε με χορήγηση θερμικά επεξεργασμένης τροφής (όπως στην περίπτωση του ψημένου γάλακτος και αυγού), είτε με την αυτούσια τροφή (καταρχήν εφαρμόζεται στο γάλα, αλλά ακολουθούν πρωτόκολλα και για άλλες τροφές), ενώ προϋποτίθεται συνεχής χορήγηση του τροφίμου, ώστε να συντηρείται η κατάσταση απευαισθητοποίησης.

Είναι ευνόητο ότι η ενεργητική αντιμετώπιση της τροφικής αλλεργίας δεν ενδείκνυται για όλους τους ασθενείς. Προϋποτίθεται άριστη συνεργασία, συχνή επικοινωνία και διαρκής καθοδήγηση από τον αλλεργιολόγο, ενώ τα ανταγωνιστικά πρωτόκολλα απευαισθητοποίησης διενεργούνται αποκλειστικά σε τριτοβάθμια νοσοκομεία για λόγους ασφάλειας.

Συνήθεις αλλεργίες στα παιδιά 1-3 ετών

Τα αλλεργικά νοσήματα παρουσιάζουν στις μέρες μας σαφή αυξητική τάση. Έτσι, η τροφική αλλεργία, η αλλεργική ρινοεπιπεφυκίτιδα, το άσθμα, η ατοπική δερματίτιδα και η αλλεργία από νυγμούς υμενοπτέρων απασχολούν το ένα τρίτο του πληθυσμού παγκοσμίως.

Γενετικοί, περιβαλλοντικοί, μεταβολικοί και πλήθος άλλοι αδιευκρίνιστοι παράγοντες ευθύνονται για το φαινόμενο αυτό.

Τροφική αλλεργία

Σε αυτές τις ηλικίες η τροφική αλλεργία παίζει σημαντικό ρόλο. Οι τροφές που ενοχοποιούνται σχετίζονται με την κουλτούρα και προέλευση της οικογένειας. Εκτός από το αυγό και το ψάρι, στις δυτικές χώρες είναι πολύ συχνή η αλλεργία στο φιστίκι, σε χώρες ανατολικές το σουσάμι και το ρύζι.

Ατοπική δερματίτιδα

Η ατοπική δερματίτιδα εξακολουθεί να απασχολεί, αν και σε μικρότερη συχνότητα. Σημαντική για την αντιμετώπισή της είναι η προστασία του δερματικού φραγμού με τη χρήση μαλακτικών και ενυδατικών σκευασμάτων και την αποφυγή σαπουνιών και καλλυντικών με ερεθιστική δράση.

Άσθμα και ρινίτιδα

Ταυτόχρονα, το άσθμα και η ρινίτιδα κάνουν την εμφάνισή τους, κυρίως μέσω ευαισθητοποίησης με τριχώματα ζώων, μύκητες και ακάρεα.
Η πρώιμη ένταξη σε βρεφικούς σταθμούς και η επαφή με ιούς του αναπνευστικού, προκαλεί την εμφάνιση ρινίτιδας και άσθματος στα παιδιά προσχολικής ηλικίας με οικογενή προδιάθεση.
Κι εδώ η συμβολή της σωστής διερεύνησης και η κατάλληλη προληπτική αγωγή μπορεί να βοηθήσει.

Τί μέτρα μπορώ να πάρω;

Αυτό που είναι απόλυτα στο χέρι των γονιών είναι η φροντίδα του ενδοοικιακού περιβάλλοντος με αποφυγή του καπνίσματος, αερισμό των υπνοδωματίων και των κλινοσκεπασμάτων κ.λ.π.

Συνήθεις αλλεργίες στα παιδιά 3-6 ετών

 

Τα αλλεργικά νοσήματα παρουσιάζουν στις μέρες μας σαφή αυξητική τάση. Έτσι, η τροφική αλλεργία, η αλλεργική ρινοεπιπεφυκίτιδα, το άσθμα, η ατοπική δερματίτιδα και η αλλεργία από νυγμούς υμενοπτέρων απασχολούν το ένα τρίτο του πληθυσμού παγκοσμίως.

Γενετικοί, περιβαλλοντικοί, μεταβολικοί και πλήθος άλλοι αδιευκρίνιστοι παράγοντες ευθύνονται για το φαινόμενο αυτό.

Αλλεργία σε ξηρούς καρπούς

Το 80%-90% των παιδιών προσχολικής και σχολικής ηλικίας έχει ξεπεράσει το πρόβλημα της τροφικής αλλεργίας σε γάλα και αυγό. Εδώ πρέπει να δίνεται προσοχή στα παιδιά με αλλεργία σε ξηρούς καρπούς, που είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για τη ζωή.

Ρινίτιδα και άσθμα

Η ρινίτιδα και το άσθμα αποτελούν τις πιο συχνές ατοπικές νόσους στην ηλικία αυτή, με επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής του παιδιού και της οικογένειας. Η προσφυγή στους ειδικούς είναι σωτήρια για τη σωστή πρόληψη και αντιμετώπιση των κρίσεων.

Τσιμπήματα εντόμων

Οι αλλεργίες στα τσιμπήματα εντόμων αν και σπάνιες, λόγω του ότι είναι δυνητικά θανατηφόρες απαιτούν την οργανωμένη αντιμετώπιση από ειδικό κέντρο.

Τί μέτρα μπορώ να πάρω;

Η εκπαίδευση γονιών και εκπαιδευτικών για την αντιμετώπιση του αλλεργικού παιδιού είναι από τις πιο σημαντικές υπηρεσίες αγωγής υγείας. Αυτό που είναι απόλυτα στο χέρι των γονιών είναι η φροντίδα του ενδοοικιακού περιβάλλοντος με αποφυγή του καπνίσματος, αερισμό των υπνοδωματίων και των κλινοσκεπασμάτων κ.λ.π.